Radha Ruparell
5 Nisan 2020'de kendimi yorgun hissetmeye başladım. Birkaç gün sonra kendimi bir konferans görüşmesinde nefes alıp vermekte zorlanırken yakaladım. İşte o zaman herkesin bahsettiği yeni virüsü kapmış olabileceğimden şüphelendim; COVID-19’u. Altı ay geçti ve ben hala bu virüs ile mücadele ediyorum.
Bu hastalığın ilk birkaç haftası bir hız treni gibiydi. İlk günlerde uyku haplarıyla uyuşmuş olduğumu ve yataktan çıkmak için bile enerjim olmadığını hissettim. Geceleri korkunç halüsinasyonlara yol açan baş ağrıları ve yüksek ateş ile karşılaştım. Birkaç saat uyuyakalıyordum ve genellikle nefes nefese kalkıp uyanıyordum. Yediklerim vücudumda durmadığı için bir ayda 10 kilo verdim.
Kısa süre sonra semptomlar hayati bir noktaya geldi. Yanıt almak için doktorlara gittim ama onlar bile ne olduğundan emin değildi. Beynimde bir lezyon bulduktan sonra bir nörolog bana şunları söylediğinde kalbim sıkıştı: "Üzgünüm. Bazı şeyleri deneyebilir ve işe yarayıp yaramadığına bakabiliriz ancak şu an sahip olduğumuz bilgiler yetersiz. "
Neyse ki, o üzücü haftaları atlattım. Yine de takip eden haftalarda uzun süreli bir post-viral sendroma sahip bir "taşıyıcı" olduğumu öğrendim. Aylar sonra bile yeterince dinlenemezsem vücudumu işgal eden yorgunluk dalgalarıyla uğraşıyorum.
Bu virüsten önce hem zihnim hem de bedenim sağlıklıydı. Meditasyon yaptım, sörf yaptım, tenis oynadım ve her New York'lunun yaptığı gibi telaşlı bir şekilde Manhattan'da koşturdum. Hızlı tempolu bir hayat yaşadım. Sonra COVID-19 beni yakaladı. Şimdi ise yavaşlamak zorunda kaldım.
Yavaşlamak kolay değildi ama inanılmaz bir hediyeye dönüştü.
Bu hastalığın erken dönemlerinde evde yalnızdım. Sürekli fiziksel ağrı, yorgunluk ve zihnimdeki bulanıklık yüzünden çalışamıyordum. Benim bir şey yapmak için enerjim yoktu. Okuyamadım, TV izleyemedim, egzersiz yapamadım, diğer normal aktivitelerimi de yapamadım.
Hiçbir uyaran olmadan evde tek başına oturmak sinir bozucuydu çünkü başıma gelen her şeyle gerçekten baş başa kalmaktan başka seçeneğim yoktu. Yatalak bir halde kendimi hayatım üzerine düşünürken buldum, başarılarımı değil, yol boyunca kim olduğumu düşündüm. Aileme ve arkadaşlarıma karşı nazik miydim? Hatalarımın tüm sorumluluğunu almış mıydım? Kendimi tam olarak ifade etmiş miydim ve dünyanın gerçekte kim olduğumu görmesine izin vermiş miydim?
14. günde çöküş yaşadım ve bir arkadaşıma hayatım boyunca hiç bu kadar korkmadığımı itiraf ettim. İki haftadır korkuma direniyordum; ölme korkuma. Sevdiklerimi bu hastalığa kaptırma korkuma. Ama sonunda sadece o korkuyla birlikte olabilmeye izi verdiğimde aniden korkumun o kadar dehşet verici olmadığını fark ettim. Arkadaşım acımı dindiremedi ama hissettiklerimi paylaşmam için bana güvenli bir alan yarattı. Bazen zor zamanlarda ihtiyacımız olan tek şey tanık olunmak ve duyulmaktır.
Ayrıca yavaşlamaya başladığımda ve kendime tüm duygularımı kucaklamama izin verdiğimde ortaya çıkanın sadece korku, endişe veya üzüntü olmadığını da keşfettim. Sevmeyi, bağ kurmayı ve beni çevreleyen tüm güzellikleri yeni gözlerle görmeye başladım.
Ancak sürekli meşgul olmak normal bir yaşam tarzı haline geldi. Aslında onu sanki övünülecek bir şey gibi yaşıyoruz. Öylesine otomatiğe bağlanmış bir şekilde yaşıyoruz ki genellikle hemen önümüzde olanı kolayca gözden kaçırabiliyoruz. Sadece dışarıda yürüyüşe çıkmanın veya sevdiklerinizle yemek yemenin sihrini ıskalıyoruz.
Yavaşlamak, duraklamama ve fark etmeme yardım etti. Şimdi başından beri gözümün önünde neler olduğunun çok daha fazla farkındayım.
Yavaşlamak sadece hayattaki küçük şeylerin tadını çıkarmama yardımcı olmadı. Ayrıca beni dinlenmenin önemini anlamaya da zorladı. Hastalık sonrası yorgunluk sendromuyla savaşırken düzenli olarak durup dinlenmezsem hastalığın hızla tekrar edeceğimi öğrendim.
Bu yüzden işe döndüğümde, tamamen yeni çalışma yöntemlerini öğrenmek zorunda kaldım. Böylece üstleneceğim toplantı ve projelere hayır dedim. Ağrıların ve yorgunluğun artmasını önlemek için günün ortasında dinlendim. Başarmak istediğim şeylerin etrafında hırsla dönüp dolaşmak yerine aynı gün her şeyin yapılması gerekmediğini öğrendim. Çoğunlukla yavaş çalıştığım için suçluluk duymayı bırakmam gerektiğini de öğrendim, çünkü suçluluk sadece zihinsel ve fiziksel acıyı daha da kötüleştirirdi.
Buzdolabıma kendine şefkat göstermenin günlük bir hatırlatıcısı olarak "kendine karşı nazik ol" diye bir not yapıştırdım. Kısa süre sonra kendime karşı nazik ve saygılı olduğumda çevremdeki diğer insanlarla olan etkileşimlerimde çok daha iyi ve cömert olduğumu keşfettim. Örneğin bir iş arkadaşım toplantıya stresli bir şekilde geldiğinde, kendime "aynı benim gibi onlar da zor şeylerle uğraşıyorlar" diye hatırlattım. Tetiklenerek stresi arttırmaktansa yargılamadan dinlemeye çalıştım. Bu toplu travma zamanlarında hepimiz biraz merhameti hak ediyoruz.
Kendine şefkatin “kendini işten sıyırmak” anlamına geldiğine dair bir efsane vardır. Ancak deneyimlediğim üzere öz-şefkat uygulamak aslında sizi daha fazla motive ediyor ve aksiliklere karşı dirençli hale getiriyor. Çünkü öz-şefkat erteleme, stres ve aynı konuya saplanmamızı sağlayan öz-eleştiriyi ortadan kaldırıyor.
Birçoğumuz için yavaşlamak zordur çünkü varsayılan normlar yavaşlamamamızı söyler. Başlangıçta yorgunluk ve acıyı güçlü olmaya çalışarak atlatmaya çalıştım. Ama hayatımda ilk defa bu strateji işe yaramadı. Yavaşlamakla ilgili keşfettiğim şey bunun gerçekten yeni bir beceri öğrenmekle ilgili olmadığı, daha ziyade vazgeçmekle ilgili olduğu idi.
Rutinlerimizin alt üst olması göz korkutucu olabilir, bu kesin. Yine de salgın gibi zor zamanlarda varolmanın bize dayatılan yollarından kurtulmak için mükemmel bir zaman olabilir. Otomatik olarak yaptığımız şeyleri sorgulamaya başlayabilir ve gerçekten önemli olan şeylere odaklanabiliriz.
Benim için aileden yakın arkadaşlara ve ait hissettiğim topluluklara kadar gerçekten önemli olanın bağlantı olduğunu anladım. Tüm bu etkileşimlerde daha bilinçli ve tam olarak orada olma konusunda yeni keşfettiğim bir arzum var. Ömrün sonuna geldiğimizde hayattaki “küçük şeyleri” (bir çocuk ya da sevdiğimiz biri ile günlük kucaklaşma gibi) kaçırdığımızı ve aslında bu küçük şeylerin ne kadar “büyük” olduklarını fark etmek ne büyük bir acı olurdu.
Hep beraber yavaşladığımızda birbirimizle daha derin bağlantı kurmak için bir alan yaratırız. Salgının dünya çapında yayılmasına iş yerim olan Teach For All'da şahit oldum. Çalıştığım kurum 58 ülkede toplu liderliği geliştirmek için çalışan küresel bir organizasyon ağıdır ve tüm çocukların potansiyellerini gerçekleştirme fırsatına sahip olmasını hedefler.
Pandeminin ilk günlerinde dünyanın dört bir yanından meslektaşlarımızın bir araya geldiği Zoom video görüşmelerine ev sahipliği yaptık. Bu görüşmelerin başında küçük gruplar halinde kişisel olarak birbirimizle görüşmek için birkaç dakika ayırdık.
Bu dakikalarda bazı meslektaşlarımın COVID-19'dan mustarip aile üyeleri olduğunu öğrendim. Bir kısmı evden çalışırken çocuklarına ebeveynlik yapmaya çalışıyordu. Birçoğu belirsiz okul düzenlemelerinin ardından ülkelerindeki eğitimi yeniden tasarlamanın göz korkutucu zorluğuyla karşı karşıya kalmıştı. Durmak ve birlikte olmak için bu değerli anlar birbirimizin saf gerçeklerine tanıklık etmek için bir şanstı.
Bu küresel salgın herkesi etkilediği için duraklamak, kendimizle ve birbirimizle bağlantı kurmak ayrıca gerçekten önemli olan soruları sormak için eşsiz bir fırsat. Bu fırsatın açtığı alanda belki de hayal gücümüzü ve kolektif sorumluluğumuzu ortaya çıkarabilir ve en büyük toplumsal sorunlarımızın üstesinden gelmenin yeni yollarını bulabiliriz.
Kişisel olarak, yavaşlamaktan çok şey öğrendim. Şimdi hep beraber biraz yavaşlarsak insanlık için neler yapılabileceğini merak ediyorum. Sanki hiçbir şey olmamış gibi telaşlı hayatlarımıza geri dönmemeyi bilinçli olarak seçersek? Bir düşünsenize ne güzel olurdu bizi bekleyen bağlantı fırsatlarını, anlam ve neşeyi keşfetmek?
Çeviren: Uzman Klinik Psikolog Rabia Yavuz
Depresyonun ne olduğunu ve nasıl yönetileceğini bilmek depresyona girmeyi önlemeye yardımcı olabilir...
DevamıBir demokrasi ya da bir gözetim toplumu olabiliriz, ama ikisi birden olamayız...
DevamıTravma yaşantısının insanlık tarihi kadar eski olduğunu biliyoruz. İnsanoğlu yeryüzünde var olduğu günden beri mutlaka...
DevamıGeçtiğimiz yıl içerisinde COVID-19 virüsüne yakalandıktan bir süre sonra psikolojik yardım arayan kişilerin öykülerine bakıldığında...
DevamıMüzisyen Balthazar Much Ado About Nothing'de kadınların erkeklerin sadakatsizliğinden bıktıklarında nasıl iç çektiklerini anlatıyor
DevamıVerici bir yapıya sahip olan insanların hâl üzere kalırken, aynı anda zamanlarını ve enerjilerini nasıl koruyacakları bu yazıda.
DevamıKristin Neff ve Christopher Germer ile Röportaj
DevamıBunu nasıl fark edebilir ve neler yapabilirsiniz?
DevamıAileler pandemi döneminde stresle başa çıkmak, aile içi sağlıklı iletişim kurmak ve ruh sağlıklarını korumak için neler yapabilir?
DevamıKarmaşık gerçekliklerle karşı karşıya kaldığımızda beynimizin bizi güvenli bir limana çekmeye çalışır. Gerçeklik gizleme ise...
DevamıŞayet kulak vermek için vakit ayırırsak, kişisel kriz dönemi bilgelik sunabilir...
DevamıBu, onun ilk kar kayağı (snowboard) atlaması ya da yaptığı en kötü atlayış değildi. Havalı bir dönüş ya da bir çalım denememişti. Ancak...
Devamıİzmir Depremi 'nin maruz kalanlarda bireysel ve toplumsal olarak yaratacağı travma nedir? Covid'in yarattığı korku ortamı...
DevamıKelime olarak elem, ızdırap, gam gibi duygular sadece ölüme verilen bir tepki olarak anlaşılabilir...
DevamıYeni bir araştırma bu sorunun cevabını bulmak için kişiliklerimiz ve evde kalma kararımız arasındaki bağlantıyı inceledi...
DevamıOlumsuzluk düşünceler nedir ve zihnimizi daha olumlu düşünmek için nasıl değiştirebilirsiniz? Olumsuz düşünceler bizi üzgün, şüpheci ve ...
DevamıBardağın dolu tarafından bakarken ipin ucunu kaçırıyor olabilir miyiz? Bazen olaylara iyimser yaklaşırken...
Devamıİnsanlık yolunun önü de ardı da kanla ıslanmış. Dikkat et de kayma! Bu zamanda insan çalanlar altın çalanlardan daha fazla...
DevamıHem psikiyatrist hem de hasta olarak tanı koymanın ne kadar hassas bir durum olduğunu biliyorum. Zihinsel rahatsızlıkları adlandırmak...
DevamıRuh sağlığı uzmanlarının ruminasyonu azaltmak için sundukları öneriler...
Devamı2010'da bir yaz günü Cambridge'deki Christ’s College'da yaptığım bir konuşmadan sonra, Daniel Berg adında İsveçli bir yüksek lisans öğrencisi...
DevamıCovid-19 hayatlarımıza davetsiz bir misafir gibi girdiğinden bu yana, aşina olduğumuz yaşam pratiklerimiz ve dünyayı algılama biçimimiz...
DevamıCOVID-19 salgınının insan hayatı üzerindeki korkunç sonuçlarından sonra belki de en güçlü etkilediği alanlardan biri özgürlüğümüz oldu. Dünyanın her yerinde...
DevamıMutluluk: amaç belirlemek ile anlık hazzın muhteşem dengesi...
DevamıPandemi sürecinin akıl sağlığı alanında bir krizi tetiklemesi bekleniyor, ama belki de bu süreç hayata yeni bir şekilde...
DevamıDepresyon sanki kendimize karşı giriştiğimiz bir savaştır ve biz ufacık bir negatif propaganda parçasını bile kendimize karşı cephanelik kullanmak için...
Devamıİstenmeyen duyguları uzaklaştırma çabası her zaman ters teper...
Devamıİnsanlar “hikâye-anlatan” yaratıklardır: dünyamızı inşa etmek için hikâyeler üretiriz...
DevamıÖz farkındalık, herkesin doğru egzersizler ve alışkanlıklar ile geliştirmeyi öğrenebileceği bir beceridir. Hayatınızın veya kişiliğinizin anlayamadığınız...
Devamıİyiye tanıklık etmek bizi nasıl ve ne kadar etkiler? Kibar veya cömert davranışlarla karşılaştığımızda...
DevamıGeleceğe ait kaygıları anlayabilmek özellikle Covid-19 pandemisi sürecinde önemli bir hâl aldı...
DevamıBu kitap insanların zamana paradan daha çok değer vermelerinin daha iyi hissettirdiğini öne sürüyor. Eski bir söz vardır: Vakit nakittir...
DevamıHastalık hayatlarımıza girdiğinden beri hepimizi bir korku kapladı. Dışarı çıkma yasaklarının yanı sıra izin verilse de...
DevamıDisosiasyon, herkesin duyduğu ancak çok az kişinin tanımlayabildiği şeylerden biridir. Zihniniz başka bir yerde olduğu için...
DevamıCovid-19 ile çevrelenmiş hayatınız ile ilgili çok fazla düşünmek sağlığınız ve iyiliğiniz adına zararlı olabilir...
DevamıPsikolojik dayanıklılık, stresli durumlara uyum sağlayabilme ve değişen koşullara psikolojik olarak ayak uydurabilme kapasitesi olarak tanımlanabilir...
DevamıVe daha nazik olan iç sesimize nasıl yer ayırırız?
DevamıYaşam boyunca benliklerimizi oluşturan birçok hikaye vardır. Bu hikayeler bizim benliğimizi ve diğerleriyle kurduğumuz ilişkileri hayat yolculuğumuzda ihtiyacımız olan...
DevamıPandemide üç ayı geride bırakırken, benden 3200 km uzaktaki 28 yaşında büyük kızımı ve eşini görmeyi çok istiyordum...
DevamıHerkes korkutucu olan travmatik bir deneyime karşı sabırlı olamaz. İyileşmek için önemli olan acı veren duyguların tamamen irdelenmesidir...
DevamıKırgınlığa yol açmış biri özür dilediğinde bazen, bu özür af dilenilen taraf için çok da rahatlatıcı veya ikna edici hissettirmeyebilir...
DevamıDuygusal ve ruhsal iyilik halini yeniden oluşturabilmek adına 5 ilke...
Devamıİkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonraki aylarda, Albert Einstein Amerikalıları üçüncü bir dünya savaşını hayal etmeye teşvik etmek için bir röportaj verdi...
DevamıYakınların kaybı her insanda farklı, ancak derin bir psikolojik sürecin başlangıcına işaret eder. Kırık bir kalpten ölecek gibi olma hissini hayatımızda en az birkaç kere duyarız, ancak araştırmalar...
DevamıGünlük stres etkenleriniz kaygınızı artırıyor mu? Kendinizi endişe, öfke ve geçmeyen bir suçluluk duygusu ile boğulmuş halde buluyor musunuz?
DevamıÖz-şefkat: Temel insani kavramlardan biri olarak taşıdığı önem üzerine yeni bir araştırma...
DevamıAraştırmalara göre, günlük sosyal etkileşimler iyilik halimiz için önemli...
DevamıZihin kolaylıkla yeni fikirlere kapalı hale gelebilir. ‘Başlangıç seviye’ aklını canlandırıp sürdürmek, öğrenmenin keyfini yeniden keşfetmemizi sağlar...
DevamıKalıcı olan OKB ümitsizliğe sebep olur bu şekildeki depresif düşünceler de kaygı üretir. Obsesif Kompulsif Bozukluk, anksiyetenin...
DevamıCovid-19 zamanında utancın oynadığı oyunlar hem karmaşık ve hem de artmaya devam ediyor. Pandemi döneminin kafa karıştıran yönlerinden biri, büyük ölçüde kapalı kapılar arkasında...
DevamıDonald Winnicott’a göre, ruh bizlerin içerisinde değil fakat bizlerin arasında... Aslen çocuk doktoru olan Donald Winnicott (1896-1971) 20. Yüzyılın ortalarında psikanalizin ana figürü haline gelmiştir...
DevamıÖz bilinç kaynaklı bir duygu olan utanç, kişiye içsel olarak değersizlik, yetersizlik, lekelenmişlik, pişmanlık hisleri aşılayarak olumlu duyguların...
DevamıÜnlülere taptığımız, özçekim kültürünün bir norm olduğu ve sosyal medyanın kendimizin “kusursuz” imajını oluşturmak için...
DevamıVerimliliğe adeta tapıyoruz. Daha fazla almak için daha az kullanın. Aynı gün teslimat. Aynı anda birkaç işi birlikte yapmak; bir yandan e-posta gönderirken, bir yandan da mesaj...
DevamıKovid-19 bize daha az iş odaklı bir toplum olma konusunda anlık bir bakış imkânı sundu. Fakat eski normale dönmeyi reddetmek için kararlılığa ihtiyacımız olacak...
DevamıDikkat hırsızlığına karşı ne yapmalıyız? Dikkati dağıtan şeyler için teknolojiyi suçlamayı bırakın...
DevamıFarklılıklar arasında köprü kuranlardan biri misin?
DevamıZorbalık, Dünya Sağlık Örgütünün tanımı ile kasti fiziksel veya sözel şiddet, ve göz korkutmaya karşılık geliyor...
DevamıOkul yöneticileri – bölüm başkanları, müdürler – büyük bir zorlukla karşı karşıyalar: Covid19 döneminin ortasında okul topluluklarını birleştirmek ve yeniden canlandırmak...
DevamıYaralarınız – kendinizin ya da size yapılmış olanlar- sizi hapseder...
DevamıCovid-19 krizinin ortasında korkularınız ile başa çıkabilmek...
DevamıHızlı tempolu ancak sıklıkla hareketsiz yaşam tarzımızın diğer birçok yönü gibi, ekran süresi da sağlık denklemine yeni değişkenler getirdi...
DevamıYalnız değilsiniz. Dünyanın farklı yerlerindeki pek çok insan depresyonda, kaygılı ya da stresli...
DevamıYeni araştırmalar; çocukların minimum risk altında olduğunu ancak eğitimlerinin büyük ölçüde zarar gördüğünü gösteriyor.
DevamıBu bir ebeveynden gelen alışılmadık bir terapi isteğiydi. Sekiz yaşındaki bir çocuğun annesi ve babası şu an her şeyin yolunda gittiğinden bahsetti fakat...
DevamıAnlamlı ve uzun vadeli hedefler sağlığınız ve mutluluğunuz için iyidir. Burada bunlara ulaşabilmek için bazı yöntemlerden söz edeceğiz...
DevamıYapışkan, korkutucu, takıntılı ve rahatsız edici düşüncelerin nasıl üstesinden geleceğiz?
DevamıHer şey kontrolden çıkmış gibi hissettiğimizde ne yapmalıyız?
DevamıIrkçılık bir psikolojik olgunluk ve bütünlük eksikliği işaretidir. Irkçılık, insan topluluklarında her zaman göze çarpan bir unsur olduğundan ...
DevamıPanik atak, bedende ve zihinde panik ya da korku olarak kendini belli eden düzenli bir yanlış alarm verme halidir. Bunun farkında olmak, onu kontrol altına...
DevamıBizi mutlu eden aktiviteler keyifsiz halimizin hem ürünü hem de sebebidir. Davranışlarımızla harekete geçerek bu döngüyü bozabiliriz...
DevamıPandemi sürecinde neler yaşadığımızı unutmayalım. Etrafımızdaki pek çok kişi karantina süreci bittikten sonra nasıl bir hayatın bizi beklediği konusunda merak duymaya başladı...
DevamıZamanınıza değerli bir eşyanız muamelesi yapın. Covid-19 pandemisi başladığından beri, pek çok kişi gibi siz de kendinizi...
DevamıSokağa çıkamazken kendinizi bunalmış hissediyorsunuz ve birdenbire elektronik öğrenme ve çalışma süreçlerine ayak uydurmak zorunda mı kaldınız? ...
DevamıCovid-19 ile başlayalım; yeni koronavirüs sebebi ile başlayan korkutucu hastalık. Hızlı yayılıyor, belli bir aşısı veya koruyucu tedavisi yok ve gerçekte...
DevamıSon birkaç haftadır hemen hemen hepimiz endişeliyiz ve bazılarımız günlük aktivitelerinden kendilerini korumak için uzaklaştılar...
DevamıDaima mutluluğun peşindeyiz; oysa asıl berraklığa, depresyon ve varoluşsal korkulardan ulaşıyoruz. Hayatın cehennem olduğunu itiraf ettiğinizde...
DevamıSabah uyandınız ve adeta otomatik bir şekilde banyoya yönelerek diş fırçasını elinize aldınız. Sabah kalkar kalkmaz dişinizi fırçalamak yıllar içinde...
DevamıDijital teknolojideki gelişmeler, yaşadığımız çağı ve geleceğimizi, düşünme ve seçim yapma haklarımızı dikkate almayan...
DevamıSosyal medya platformlarının, bağımlılığa benzer zararlı sonuçlar doğuran, kompülsif kullanımları bir tıbbi hastalık...
DevamıBu seküler teknik ve ahlaki temellerinden göreceli noksanlığıyla, karşıtları tarafından ‘McFarkındalık’ ...
Devamı“Bilinçli Farkındalık”, tek başına 1 Milyar USD’dan fazla hacimli ve –biraz paradoksal olarak- gittikçe çoğalan...
DevamıHayatta kötülüğün her zaman karşımıza çıkabileceği bilgisini hatırda tutarak mı yaşamalıyız ...
Devamı