Gelecek kaygısı taşıyan kişilik modeline mi sahipsiniz?

27.11.2020

Mark Travers

Geleceğe ait kaygıları anlayabilmek özellikle Covid-19 pandemisi sürecinde önemli bir hâl aldı. 

Kaygının zamanın ötesine geçebilmek gibi bir yeteneği vardır. Geçmişimiz, şimdiki zamanımız ve geleceğimize ait endişeler besleriz.

Peki “gelecek kaygısı taşıyan” bir kişilik yapımız olup olmadığını nereden bileceğiz? -Personality and Individual Differences (Kişilik ve Bireysel Farklılıklar)- dergisinde bu konu ile ilgili yeni bir makale yayınlandı. Bu makaleye göre bunu anlayabilmenin 2 yolu var.

İlki doğrudan öğrenmek. Aşağıda yer alan 6 soruyu cevaplayın ve her birisini 1 (kesinlikle katılmıyorum) ila 7 (kesinlikle katılıyorum) arasında puanlayın. Puanlarınızı toplayın. Çıkan sonuç 30dan fazla ise gelecek kaygısı skalasında üst seviyeye, sonuç 30dan az ise alt seviyeye yakın olduğunuzu söyleyebiliriz. 

1) Şu anda sıkıntıda olmama sebep olan problemlerin uzun süre devam etmesinden korkuyorum.
2) Olası problemler konusunda tedirginim.
3) Ekonomik ve politik durumlardaki değişimlerin geleceğimi tehdit etmesinden korkuyorum.
4) Sağlık sistemindeki sorunların geleceğimi tehdit etmesinden korkuyorum.
5) Ciddi hastalıklarla karşılaşma ihtimalinden rahatsızlık duyuyorum.
6) Artan zorlukların üstesinden gelemeyeceğimden korkuyorum.

Bunun yanı sıra, gelecek kaygınızın seviyesinde artış olduğunu söylemek için ikinci bir yol daha var: Covid-19’u ciddi bir tehdit olarak görme dereceniz. Pandeminin ciddiyetinin, yayılımının ve etkisinin daha çok farkında olan bireylerin daha fazla gelecek kaygısı sergilediğini söylemek mümkün. Bu kişiler ayrıca, pandeminin sonucu olarak iyi olma hallerinde de ciddi bir düşüş sergilerler.

Bu sonuçlar 15 Haziran 2020 – 20 Haziran 2020 tarihleri arasında, 711 yetişkin (18-49 yaşları arası) ile yapılan online anketler sonucu elde edilmiştir.  Veri toplanan bölgeler araştırmacılar tarafından açıklanmamış ancak veri toplama işleminin hükümet tarafından başlatılan geniş kapsamlı sokağa çıkma yasağından 1 hafta sonra gerçekleştiği belirtilmiştir. 

Bu durum akla son bir soru getirir: yüksek psikolojik dirençliliğimiz olup olmadığını nereden bilebiliriz? Bu soruyu cevaplamak için yine aşağıdaki ölçek yardımcı olacaktır. 9 cümleyi de size uygun olacak şekilde 1 (hiç değil) ila 7 (kesinlikle öyle) arasında puanlayın ve puanlarınızı toplayın. 44 puan üzeri yüksek psikolojik dayanıklılığa sahip olduğunuzu gösterirken 44 puan altı düşük psikoloji dayanıklılığa işaret etmektedir. 
1. Değişikliğe adapte olabilirim
2. Geçmiş başarılarım yeni mücadeleler için bana güven verir
3. Her şeyin komik tarafını görebilirim
4. Ümitsiz görünen durumlarda bile pes etmem
5. Hatalarım sebebiyle cesaretimi kolaylıkla kaybetmem
6. Kendimi güçlü bir insan olarak görürüm
7. Hayatımın kontrolü bendedir
8. Mücadeleyi severim
9. Amaçlarıma ulaşmak için çalışırım

Yukarıdaki ölçekten aldığınız sonuç ne olursa olsun psikolojik direncimizi artırmak adına bir şeyler yapabiliriz. Yazarlar, “Literatür, kişisel direncimizi artırmak için birbirinden farklı stratejiler olduğunu göstermektedir. Örneğin, farkındalığın -ânâ odaklanma huyu- bir mizaç özelliği olduğuna dair kanıtlar vardır. Farkındalık ile dayanıklılık arasında pozitif bağlar bulunmaktadır. Bu özellik farkındalık temelli müdahaleler ile artış gösterebilir. Bu da ruh sağlığı adına fayda sağlar.  Ek olarak; egzersiz, iyi uyumak ve manevi iyilik halinin de dayanıklılığı artırdığına dair bulgular mevcuttur. 

Çeviren: Uzman Psikolog Lamia Kalender Ergül

Kaynak: https://www.psychologytoday.com/intl/blog/social-instincts/202011/do-you-have-future-anxious-personality-type