609423c8ed3b1__1.jpg

Corona uzun sürdüğünde

06.05.2021

Korona Belirtilerinin Uzun Süre Yaşanması Aklımızda Olan Bir Şey Değildi. Fakat Tedavisi İçin Psikoloji  Bize Hala Yardım Edebilir.
Beyin ve beden arasındaki biyolojik iletişimin uzmanı olarak, ikisi arasında bir çizgi çekmenin zor olabileceğini biliyorum.

Carmine M Pariante

İngiltere olarak, karantina ve yüksek ölüm oranlarının sona ermesini ümit ederken, doktorlarımız ve hemşirelerimiz Covid’ in belirtilerinin uzun sürmesiyle salgının endişe veren ikinci bir yönüyle uğraşmak zorunda kaldılar. Covid hastalığının uzaması; virüs vücuttan gittiği halde belirtilerin devam etmesi anlamına geliyor. Yalnızca Birleşik Krallık'ta Covid hastalığı uzayan 1 milyondan fazla insan var. Bu da, bu miktarda insani yardım ve acil tıbbi ihtiyaç anlamına geliyor. Bu durumun toplum ve iş gücü üzerinde potansiyel olarak büyük bir etkisi var.

Korona Belirtilerinin Uzun Süre Yaşanması Aklımızda Olan Bir Şey Değildi. Fakat Tedavisi İçin Psikoloji Bize Hala Yardım Edebilir.

Birçok hasta nefes darlığı, konsantrasyon güçlüğü, vücut ağrıları, devam eden yorgunluk ve diğer semptomlar gibi benzer semptomları bildiren bir klinik tablo ortaya çıkıyor. Hastalık ABD, Avrupa ve başka yerlerde şimdiye kadar kabul edildi. Dahası, uzun Covid, benzer semptomları olan elden ayaktan düşüren bir durum olan CFS(Kronik Yorgunluk Sendromu) / ME (Miyaljik Encephalomyelitis )ile paralelliklere sahiptir.

Ne yazık ki, tüm bu ıstıraplar karşısında, bilim ve klinik bakımdaki gelişmeler, bu semptomların, sanki bir fantezi veya rüya gibi yalnızca zihinde olup olmadığı üzerinde eskimiş ve yararsız bir tartışma tarafından tehlikeye atılıyor. Elbette uzun Covid ve CFS / ME semptomları zihinde değil. Semptom yok. Ne yazık ki CFS / ME'li veya daha yakın zamanda uzun süredir Covid yaşayan bazı kişiler, sağlık uzmanları tarafından işten çıkarıldı. Bazı hastalar doktorları tarafından ciddiye alınmadığını hissederken, diğerleri daha geniş bir psikososyal yaklaşımdan yararlanma fırsatını kaybetmiş olabilir.

Beden ve beyin arasındaki biyolojik iletişim konusunda uzmanlaşmış bir klinisyen ve tıbbi bir araştırmacıyım. Sizi temin ederim ki ister zihinsel ister fiziksel olarak adlandırılsın, her semptom ve her bozukluk vücutta ve beyinde ölçülebilir biyolojik değişikliklerle karakterize edilir. Bu değişikliklerin, semptomların nedeni olup olmadığını henüz bilmiyor olabiliriz, fakat bu biyolojik değişiklikler, onları tam olarak anlayamasak bile çok gerçektir.
https://kemalsayar.com//website/assets/images/my1/images/60942440ca307__3.png

İlginç bir şekilde, aynı biyolojik mekanizmalar sıklıkla çeşitli olaylar tarafından tetiklenebilir. Hem yaşam olayları hem de enfeksiyonlar, beyin ve vücut üzerinde ortak etkilerle bağışıklık sistemini harekete geçirerek hem depresyona hem de yorgunluğa neden olur. CFS / ME' li hastaların çoğunun hastalıklarının başlangıcında şiddetli bir yaşam olayını veya bir enfeksiyonu fark etmesi hiç de şaşırtıcı değildir.

Aslında, klinik etiketler yerine bireylere baktığımızda zihinsel ve fiziksel bir bozukluk arasındaki tarihsel ayrım bile belirsizdir. Bu ayrım, hiçbir zaman bir bozukluğun nedenini açıklamayı amaçlamadı, bunun yerine ana belirtilerini açıklamayı amaçladı. Bu ana belirtiler; fiziksel bozukluklar için kalbin, akciğerlerin veya diğer organların anormal işlevlerine karşı zihinsel bozukluklar için anormal duygular veya davranışlardır.

https://kemalsayar.com//website/assets/images/my1/images/6094247322e7f__4.jpg

Dahası, zihinsel ve fiziksel bozukluklar sıklıkla aynı kişide bir arada bulunur. Kardiyovasküler hastalığı ve diyabeti olan pek çok kişide depresyon ve birçok benzer hastalıkların kombinasyonları da vardır. Anksiyete, depresyon, şizofreni veya bipolar bozukluk gibi zihinsel bozukluklar sadece beyinde değil aynı zamanda vücutta da ölçülebilir biyolojik değişikliklere sahiptir:  sindirim sistemlerinde ve kalpte, kanda, tükürükte ve idrardaki değişiklikler gibi. 

https://kemalsayar.com//website/assets/images/my1/images/609424a36c48e__6.jpg

Ruh sağlığı ile fiziksel sağlık arasında net bir ayrım olduğu fikri, son yıllarda, kişinin sağlığını bir bütün olarak ele alarak tedavi etme anlayışına doğru evrildi. Tüm semptom ve bozuklukların temelde biyolojik değişikliklere sahip olması, semptomların ve bozuklukların “psikolojik faktörlerden” etkilenebileceğine dair güçlü kanıtları azaltmaz. Pek çok insan, sağlığımızın yaşamlarımızda olanlardan ve bu şeyler hakkında nasıl hissettiğimizden, hem olumlu hem de olumsuz etkilenebileceğini tamamen kabul eder.

Yas, işsizlik, istismar ve şiddet olayları, yoksulluk veya ayrımcılık gibi stresli yaşam olayları hem zihinsel hem de fiziksel bozuklukları hızlandırabilir veya şiddetlendirebilir. Bu olaylar hipertansiyona, otoimmün bir alevlenmeye, kardiyovasküler bir soruna veya depresyona yol açabilir. Neden bu sağlık etkilerini ayırmak ya da depresyonu veya herhangi bir ruhsal bozukluğu diğerlerinden ayrı bir kutuya koymak isteyelim?

https://kemalsayar.com//website/assets/images/my1/images/609424d76d1bf__7.jpg

Diğer taraftan, yaşam tarzı ve davranıştaki değişiklikler ve psikolojik terapilerin (kendimiz ve çevremizdeki dünya hakkında düşündüğümüz faydasız yollara meydan okuyarak çalışır) kanser, huzursuz bağırsak sendromu, diyabet, multiple skleroz ve felç gibi farklı fiziksel bozuklukları olan hastalara yardımcı olduğu gösterilmiştir. 
Bu nokta, özellikle CFS / ME ve son zamanlarda yaşanan uzun Covid bağlamında önemlidir. Bu hastalara, yaşam tarzı değişiklikleri veya psikoterapötik yaklaşımlar önermek, semptomlarının “gerçek olmadığı” anlamına gelmez. Doktorlar rutin olarak bu yaklaşımlarla kanser hastalarına her gün yardım ediyorlar, ancak hiç kimsenin kanserin yalnızca zihinde olduğunu önerdikleriyle ilgili doktorları suçladığını duymadım.
Güçlü plasebo ve “nocebo” etkileriyle birçok kez gösterildiği gibi, tüm semptom çeşitlerinin beklenti ve inançlardan etkilenebileceğine dair iyi kanıtlar da vardır. Pozitif olduğuna inanılan bir şeyin (örneğin, bir ilaç içerdiğine inandığımız boş bir kapsül) veya negatif (toksin içerdiğine inandığımız boş bir kapsül)olduğuna inanılan bir şeyin sunulması, semptomlarımızı daha iyi (plasebo) veya daha kötü (nocebo) yapacaktır. 

https://kemalsayar.com//website/assets/images/my1/images/6094252228b40__ekran-resmi-2021-05-06-20.png
Bu saf insanlar için yılan yağı değ ildir: bunlar beyin ve vücuttaki ölçülebilir değişikliklere dayanan biyolojik etkilerdir ve herkeste meydana gelebilir. Bu nedenle, çok gerçek olan Covid enfeksiyonu da dahil herhangi bir bozukluk için yeni bir tedavinin standart değerlendirmesinin, sahte bir tedavi ile karşılaştırılması gerekir, böylece olumlu ya da olumsuz beklentilerimiz sonuçları etkilemez. Bu kavram, bu konuyla ilgili bir Guardian makalesi etrafındaki son tartışmalar ve aldığı yanıt bağlamında özellikle önemlidir.

https://kemalsayar.com//website/assets/images/my1/images/6094254eed661__8.jpg
Hastalara semptomlarının akıllarında olduğu söylenmesi tanıdığım her doktor için tamamen kabul edilemez ve bu tür tutumların modern tıpta yeri yoktur. Ancak bu küçümseyici yaklaşımın, diğer hastalıklarda olduğu gibi, psikolojik faktörlerin ve yaklaşımların bu koşulları etkileyebileceğine dair önemli klinik anlayışla hiçbir ilgisi yoktur. 

Psikolojik yaklaşımların fiziksel semptomları daha iyi anlamamıza ve tedavi etmemize yardımcı olabileceği fikrini reddedenler, belki de farkında olmadan, akıl hastalıklarını ayrıştırma ve damgalama tuzağına düşüyorlar. Bu duruma yeni odaklanmanın ve fon sağlamanın bize CFS / ME hastalarını tedavi etmek için yeni ve yararlı bilgiler sağlayacağı umulmalıdır.

Çeviren: Klinik Psikolog Feyza Topçu
Instagram: feyzatopcu.com
Kaynak: https://www.theguardian.com/commentisfree/2021/apr/27/long-covid-psychology-treat-body-brain             

Facebook
Facebookta Paylaş
Twitter
Twitterda Paylaş
Twitter
E-Posta ile Paylaş
Whatsapp
Whatsappta Paylaş

ÖNCEKİ HAFTALAR