Varoluşsal Krizle Başa Çıkmak

04.02.2021

Katherine King 

Şayet kulak vermek için vakit ayırırsak, kişisel kriz dönemi bilgelik sunabilir. 

Hayatın bir noktasında pek çoğumuz bir varoluşsal bir krizi tecrübe ederiz. Böylesi bir mücadele ekseriyetle bir kaybı yahut hayatın anlam ve amacına dair bir bocalamayı ihtiva eder. Dünyada yalnız ve değersiz olunduğu hissi de mevcut olabilir. Varoluşsal bir buhrana öfkenin yanısıra üzüntü, yeis, hüsran ya da kaygı eşlik edebilir.

Varoluşsal bir kriz bir çok nedenle ortaya çıkabilir. Sevdiğimiz birinin kaybı, bir çocuğun doğumu ya da ebeveynlerimizden birinin öldüğü bir yaşa ulaşmak gibi önemli olaylardan sonra bu durumun tetiklenmesi mümkündür. Ya da bir ilişki sona erdiğinde, yeni bir işe adapte olma aşamasında veya evlatlarımız yuvadan uçma yaşına eriştiğinde...

Bazen krizler bizi yeni bir fikre, yeni bir iç görüye ulaştırabilir. Bu gelişmeler aniden ortaya çıkıyormuş gibi görünse de ortaya çıkmaları zaman alır. Nihayetinde artık savsaklayayamayacağımız noktaya gelinceye değin kademe kademe sesini yükseltir.

Hangi neden bizi bu noktaya getirmiş olursa olsun, varoluşsal bir kriz olumsuz bir deneyim olmak zorunda değildir. Yaşananlar her ne kadar rahatsız edici duygu ve düşünceleri barındırsa da biz ona alan açabilirsek bizi geliştirebilir. Bu gelişime katkı sağlayabilecek üç faydalı öneri: 

1. Yaşadığınız krize merakla yaklaşın. Krizi yok saymak yerine ona merakla bakın. Neden şimdi ortaya çıktı? Ne tür bir bilgelik ya da iç görü barındırıyor olabilir? Genelde derinlere itilen gerçekler krizlere yol açar. Bu krizden çıkmanın yolu, dile gelmeye çalışan şeyleri yakinen dinlemeye çalışmak olmalıdır. Acaba görmezden gelinen nedir? Bu soruların yanıtları kendimize karşı dürüst olmayı gerektirir. Belki de kariyerimiz, ilişkilerimiz ya da zamanımızı nasıl kullandığımıza dair hoşumuza gitmeyen gerçeklerle karşılaşabiliriz. 

2. Harekete geçmeye istekli olun. Varoluşsal krizler genellikle hayatımızda bir şeylerin yolunda gitmediğine işaret eder. Belki değer yargılarımızdan birinin aksine davranıyoruz ya da ne olduğunu henüz bilmediğimiz bir şey bizi rahatsız ediyordur. Bu rahatsızlık, çoğu insan için daha derin bir anlam duygusuna yönelik bir özlemden kaynaklanır. 

Bu sefer farklı bir şey yaparak krize yaklaşmayı deneyin. Duruma kısa vadeli bakmak yerine daha sonra pişman olabileceğiniz bir şey yapmadan önce bu uyarıyı dikkate alıp hayatınıza neler katabileceğine bir bakın. Bazen krizler monotonluğa bir tepki olarak ortaya çıkar ve sadece bazı rutinlerimizi bile gözden geçirmemizi sağlayarak bize katkı sağlar. 

İhtiyacınız olanın daha büyük, daha cesurca bir değişim olduğunu hissediyorsanız, küçük şeyleri daha farklı yaparak başlayın işe. Bu küçük adımlar daha büyük adımlar için güveninizi artırabilir. 

Arkasından ne geleceğini bilemiyorsak riskleri düşük tutmak için birkaç küçük deneme yapmak iyidir. Böylece bir sonraki adımın nasıl olabileceğini keşfedebiliriz: Farklı türde bir kitap okumak, her zaman merak ettiğiniz bir konuda eğitim almak, farklı bir dinsel topluluğun hizmetlerine iştirak etmek, yeni bir kulübe üye olmak ya da iyi arkadaş olabileceğini düşündüğünüz biri ile iletişime geçmek... 
Sürprizlere hazır olun ve bu deneyimlerin kendinizi nasıl hissettirdiğini takip edin. 

3. Kendinize karşı sabırlı olun. Zaman zaman farklı düzeylerde varoluşsal krizler tecrübe etmeniz normaldir. Anlam içeren bir yolculuk yapıyor olmak bazen kaybolabileceğimiz gerçeğini de kendi içinde barındırır. Bu bir sapma değil, yaşam yolculuğunun bir parçasıdır. 

Böylesi bir zamanda acımızla ve matemimizle usulünce uzlaşmamız gerekir. Onu görmezden gelmeye çalışmak ya da süreci aceleye getirmek acıyı artırabilir. Ancak biraz yavaşlayıp kendimize duygularımızı hissetmek için sabırla izin verirsek hayatımızda yeni bakış açılarına yer açabiliriz. Böylece izlediğimiz yola geri dönme sürecini başlatabiliriz.  

Varoluşsal krizleri deneyimlemek acı vericidir; fakat uzun vadede bu deneyim, içerisinde bilgelik, umut ve hakiki bir dönüşüm sunabilir. Sabırlı, meraklı olarak ve harekete geçme iradesiyle kendimizi daha anlamlı ve daha iyi bir geleceğe doğru güvenle taşıyabiliriz.

Çeviren: Uzman Klinik Psikolog Rabia Yavuz

Kaynak: https://www.psychologytoday.com/us/blog/lifespan-perspectives/202101/coping-existential-crisis