5fa8ebb22a2c6__4.jpg

İçimizdeki Eleştirmeni Nasıl Alt Ederiz?

09.11.2020

Ve daha nazik olan iç sesimize nasıl yer ayırırız?
Sarah Epstein


Her birimiz, gün içerisinde gerçekleştirdiğimiz eylemler sırasında, yeteneklerimiz ve değerlerimiz ile ilgili acımasız ve incitici yargılara sebep olan bir “içsel eleştiri” sistemine sahibiz. Bu ses bize şöyle der;

  • Güzel şeyler şanslı olduğun için, kötüler ise yeterince iyi olmadığın için başına geliyor,
  • Spora gitmedin çünkü tembelsin ve asla dediğini yapmıyorsun ve spora gitmeyişin de bunun bir kanıtı, 
  • Buluşman güzel geçmedi çünkü hiç ilgi çekici değilsin. Bir insan yine de neden seni seçsin ki?
  • Ne yaparsan yap asla yeterince iyi olmayacaksın. 

https://kemalsayar.com/website/assets/images/my1/images/5fa8eb530cb08__03.jpg

Bu ses sadece konu kendimiz olduğunda acımasızca konuşmaya başlar. Bir süre sonra otomatikleşir. Rahatlatıcı olan ses ise içimizde şekillenerek başkalarını ilgiyle, nezaketle ve cesaretlendirici bir şekilde sarmamızı sağlar. Konu diğer insanlar olunca bu davranışları sergilemek kolaylaşır. Ne zaman ki içimizdeki bu sesi fark eder ve yapısını değiştirmeye karar veririz o zaman daha ağır ve acıtıcı yargılarla ve kendimizi küçük gören duygularla savaşımız başlar. Tam da bu anda    kendimize şu soruları sorarız:

  • Kendime neden daha kibar olamıyorum?
  • Neden tam da -şu anda- duramıyorum?
  • Neden içimdeki sesleri susturamıyorum?
  • Neden ben de başkaları gibi kendimle mutlu olamıyorum?

Kendimizle ilgili iyi hissetmek adına verdiğimiz bu savaş varlığımızı hırpalamak için başka bir yol haline gelir. Bu açıdan baktığımızda, içimizdeki sesler yılan gibi sinsice sokulur demek doğru olur. 

https://kemalsayar.com/website/assets/images/my1/images/5fa8ec61a9a5e__5.jpg

Merak: Kendimize yönelik eleştirel düşüncenin panzehiri

Eğer acımasızlık daha çok acımasızlığa sebep oluyorsa, bilinçaltımızda kendine yer edinen içimizdeki eleştirmen ile nasıl savaşacağız? Merakımızı dizginleyebiliriz. Merak fark edilmeyi sever. Merak işleyişe dahil olduğunda içsel eleştirimizin üstesinden gelebileceğimiz nezaket devreye girer. 

Ünlü yazar Elizabeth Gilbert’in dediği gibi, “Merak sadece tek bir şey yapar -vermek-. Hayatınızın avı için size ipuçları verir”. Yani merakı rehberiniz olarak kullanırsanız “Yine yeniden kendimi hırpalıyorum” demek yerine “Hmm yine aynı şey. İçimdeki ses bana hatalarımın berbat bir çalışan olmamdan kaynaklandığını söylüyor. Merak ediyorum da yanlış yapmanın iyi bir şey olmadığını nereden öğrendim?” deriz. Elde ettiğimiz başarıyı önemsiz gösterdiği anda merakımız sayesinde “Şanslı olduğum için atandım” demek yerine “Şuna bak! İçimdeki ses övünmemem gerektiğini, başarıyı getiren şeyin gerçekte benim becerilerim olmadığını söylese de çok iyi bir iş çıkardım.” deriz. 

https://kemalsayar.com/website/assets/images/my1/images/5fa8e882ab26a__1.jpg

 

Merakını kullanan birey beyninde dolaşan diyaloglara daha önyargısız bakar ve şu soruları sorar;

  • İçimdeki bu ses nasıl bu kadar çoğaldı?
  • Kendi kendime tekrar etmeyi ve bundan anlam çıkarmayı nereden öğrendim?
  • İçimdeki bu ses ne zaman bu kadar çoğaldı?
  • Bu ses en çok ne zaman ortaya çıkıyor ve ne zaman benden uzak duruyor?
  • İçimdeki eleştirmenin amacı ne?
  • Bu eleştirmen çocukken öğrendiğim hikayeleri güçlendiriyor mu?
  • İçimdeki eleştirmen sevgi ve başarı konularında değersiz olduğuma dair kanıt mı topluyor?

Bu ses yargılayıcı ve acımasız olduğunda dünyayı siyah beyaz görmemize sebep olur. Bıkmadan usanmadan hayatı kusurlarımızın ötesinde görebilmemizi engeller. Ancak merak; kibarlığı, ince noktaları ve düşünceli olmayı tekrar yaşantımıza dahil eder. Kendimize bağırmayı bırakıp ortaya çıkan fikirlerimize merak ile yaklaşırsak olup biteni fark etmek için kendimize alan açmış oluruz. İçimizden geçen olumsuz eleştirileri fark edip onları daha nazik içsel diyaloglara çevirdiğimizde hayattan fazlasıyla zevk almaya başlayacağız. 

Çeviren: Uzman Psikolog Lamia Kalender Ergül
Kaynak: Psychology Today


 
Facebook
Facebookta Paylaş
Twitter
Twitterda Paylaş
Twitter
E-Posta ile Paylaş
Whatsapp
Whatsappta Paylaş

ÖNCEKİ HAFTALAR