5f552295dffc8__images-6.jpeg

Farklılıklarımız Arasında Köprü Kurmamız İçin 8 İlke

06.09.2020

SCOTT SHIGEOKA, JASON MARSH

Farklılıklar arasında köprü kuranlardan biri misin? 

Öyle olduğumuzu düşünmek isteriz çünkü geçen iki yılda ırk, din, siyasi ideoloji ve daha birçok alanda olumlu diyalog ve anlayışın temellerini araştıran Greater Good Science Merkezi’nin girişiminin yönetilmesine liderlik ettik. 

Bu çalışma farklılıklar arasında köprü kurmanın sosyal uyum arayışımızın içinde sosyal adaletsizliği de ele alıp almadığımız gibi bazı zor soruları da gündeme getirdi: Acaba ortak bir zemin bulmak için ideallerimizi feda etmemiz gerekiyor mu? Ya da karşı olduğumuz görüş ve davranışlara uyum sağlamalı mıyız? 

Bu noktada farklılıklar arasında köprü kurma daveti yüzyıllardır süren ayrımcılık ve baskıdan sonra Afrika asıllı Amerikan vatandaşlarının deneyimlerine değinmeden ve kabul etmeden önce onları uzlaşmaya davet etmek için bir baskı anlamına gelebilir. Farklılıklar arasında köprüler inşa etmenin neler gerektirdiğini açıklığa kavuşturmanın önemine dair birçok neden arasından bu neden en önemlisi gibi görünüyor. Bu yüzden konu üzerine yıllardır yapılan araştırmaları gözden geçirip alandaki öne çıkan uzmanlardan aldığımız görüşler eşliğinde bu konunun netleşmesine yardımcı olacak sekiz temel ilke tespit ettik. 

 

1. Köprü kurmak ortak insanlık paydasının bilincinde olmakla başlar.

Öncelikle, köprü kurmanın her zaman başka biri ile aynı fikirde olduğunuz veya o kişi ile ortak bir zeminde mutabık olduğunuz anlamına gelmediğinin altını çizmek önemlidir. Hatta o kişinin fikirlerine kesinlikle katılmıyor olabilirsiniz ancak önemli olan bu süreçte o kişi ile ortak insanlık paydasında buluştuğunuzu hatırlamalısınız. O kişiyi karikatürize etmeden veya o kişiyi sizden daha az değerli görmeden bunu yapabilirsiniz. 

Aslında, köprü kurmak, tıpkı sizin gibi başka birinin veya grubun da kendi insani ihtiyaçları olduğunu, kendine has zevkleri, değerleri, hedefleri ve dünya görüşü olduğunu fark etmekle başlar. Paylaşılan insanlık temelinin kabulü olmadan yapıcı bir diyalog kurmak ve problemlerin çözümü konusunda bir şeyler söylemek olası değildir. 

UC Berkeley’in Ötekileştirme ve Aidiyet Enstitüsü müdürü ve sivil haklar uzmanı olan John Powell’a göre, “Bireyler kendilerini dinlenmiş hissettiğinde birçok köprü kurmak mümkündür”. “Görülmek, duyulmak ve anlaşılmak çok önemli. Sevilmeye çok yakın bir duygudur bu,. 

Buna karşılık, Emile Bruneau ve Nour Kteily tarafından yapılan bir araştırma başka bir grubun üyesinin insanlıktan çıkarılarak canavarlaştırılmasının o gruba yönelik düşmanlık ve saldırganlık hissetmekle çok yakın ilişkide olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar, “bu tür duyguların gruplar arası şiddet döngülerini beslediğini” söylüyor. Başka bir çalışma ise, siyasi muhaliflerini insanlıktan çıkararak canavarlaştıranların gruplar arasındaki ahlaki farklılıkları daha büyük farklılıklar olarak gördüklerini ve hatta onlardan sosyal mesafe olarak daha da uzak durduklarını gösteriyor. Bu durum köprü kurmanın tam tersidir. 

https://kemalsayar.com/website/assets/images/my1/images/5f552403cd288__1.jpeg

2. Köprü kurmak, ikna etmek değil, anlamakla başlar. 

Farklılıklar arasında köprü inşa etmenin asıl amacı, muhatabınızı sizin bakış açınıza ikna etmek değil ya da zorunlu bir fikir birliği oluşturmak değildir. 
Faith Matters Network’ün kurucusu ve insanları zor konuları konuşmak için bir araya getiren Sosyal Akşam Yemeği projesinin kurucularından biri olan Peder Jennifer Bailey “Köprü kurmak, insanları sizin siyasi konumunuza çekmenin gizli bir yolu değildir” diyor. 

Aksine, köprü kurmanın özü, başkasının bakış açısını anlamaya çalışmaktır. Diğerinin görüşlerini paylaşmasanız da onları reddetmez ve görüşlerinin nereden geldiğini anlamak için daha derine inlemeye çalışırsınız. Bunu yapabilmek için soru sormak, yargılamaktan uzak durmak gereklidir. 
Bu bakış açısının faydaları oldukça derin. UCLA Üniversitesi’nin araştırmacılarından biri olan Margaret Smith’in yürüttüğü bir çalışmaya göre, bir etnik bir gruba ait olan bir bireyin farklı bir etnik grup üyesinin gözlerinden dünyaya bakmayı denemesinin sonucunda kişinin daha fazla yardım etme davranışı gösterme olasılığı artmaktadır. Başka araştırmalar da bunu desteklemekte ve perspektif almanın sonucunda ırkçı önyargılar azalmaktadır. 

Buna ek olarak, Bruneau’nun yaptığı araştırmada dikkat çeken başka bir husus daha vardır. İki grup arasında güç dengesizliği mevut olduğunda grup üyelerinin kendi perspektifini diğerine sunmak yerine diğerinin perspektifini almaya çalışmasının daha faydalı olduğudur. 

3. Köprü kurmak, kendi inançlarınızı ya da değerlerinizi terk etmenizi gerektirmez. 

Köprü kurma terimi genellikle ödün vermek ile karıştırılabilir. Oysa farklılıklar arasında köprü kurmak için kendi inançlarınızdan taviz vermeniz gerekmez. 

Bir başka deyişle, siyasi köprüler kurmak istiyorsanız statükodan çok uzaklaşmayı bekleyemezsiniz. Ancak bunun yerine, Binyıl Eylem Planı Projesi’nin sağ ve sol cenahtan gençlerle birlikte yapılan çözüm odaklı çalışmasında köprü kuranlar, Ohio’daki partizanlığın son ermesi gibi zor meseleleri çözmekte etkili olmuşlardır. Olikara “Bu durum yapısal ve sistemli değişim hakkında radikal fikirlere sahip olduğumuzun bir örneğidir” diyerek durumu ifade etmiştir. Kullandıkları yöntemlerin (Dr. Martin Luther King’e referans vererek) sadece ılımlı merkezdeki insanlarla değil, aynı zamanda siyasi yelpazenin uçlarında yer alan bireyler ile de köprüler kurabilmek için yeterli desteği sağladığını göstermektedir. 

 

4. Köprü kurmak sadece eylem değil, içsel bir çalışmayı da içerir. 

Farklılıklar arasında köprü inşa etmek deyince genellikle etkileyici ve çığır açıcı konuşmalar aklımıza gelir. Ancak gerçek şu ki değişimin çoğu bu olaylar gerçekleşmeden önce hazırlanır. Bu değişimlerin gerçekleşebilmesi için doğru bir zihniyet ve psikolojik yaklaşım geliştirmek gereklidir. Bunun için kendi içimizde bazı şeyler yapmalıyız. 

Bu nedenle GGSC’nin Farklılıklar Arasında Köprü Kurmanın Başucu Kitabı’nda diğer insanlar ve gruplarla olumlu etkileşim kurabilmek için gerekli olan kapasitenizi geliştirmek için faydalanılabilecek becerilere yer verilmiştir. 
Bilinçli farkındalık egzersizleri yapmanın farklı gruplara yönelik önyargı ve tutumları azalttığını gösteren araştırma buna örnek verilebilir. 

https://kemalsayar.com/website/assets/images/my1/images/5f5524c5e9394__3.jpg
5. Köprü kurmak alçakgönüllülük ister. 

Farklılıklar arasında köprüler inşa edebilmek için “entelektüel tevazu” gerekir. Bu bakış açısı tüm yanıtları bilmediğinizi yada hakikat üzerinde bir tekelinizin olmadığını kabul edebilmeyi gerektirir. 

Bu bakış açısı önemlidir çünkü köprü kurmak farklı kültürler ve toplumlarla temas kurmayı içerir. Kendi geleneğinin veya hikayenin tek doğru olduğunu varsayarsanız köprü kurma çabalarınızda pek de ilerleme kaydedemezsiniz. Bu durum kendi ailenizin ya da ülkenizin tarihinden bahsederken de geçerlidir. Sizin tarih kurgunuzun tek kurgu olmadığını fark etmek önemlidir. 

Araştırmalar gösteriyor ki, kendi dini görüşleri hakkında aşırı inançlara sahip bireylerin farklı bir din ile karşılaştığında eğer entelektüel tevazuu az ise kendi dini görüşleri konusunda daha şiddetli tartıştıklarını ve diğer dini görüşlere karşı daha hararetli karşı çıktıklarını göstermiştir. Daha tevazu sahibi olanlar diğer insanların görüş ve deneyimlerine daha fazla açık olmaktadır. 

6. Köprü kurmak bazen zaman içinde gerçekleşen küçük değişimlerle alakalıdır. 

Farklılıklar arasında köprü kurmak, geçmişten gelen kişilerarası veya politik çatışmaların üstesinden gelmek için çalışmak ya da karşıt gruplar arasında ortak bir hedef için bir ittifak kurmayı içerebilirken bazen de daha mütevazi değişiklikler ile ilgili olabilir. Bu çaba değişime açık olmak ya da niyetli olmak anlamına gelir. 

UC Berkeley Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde profesör ve Greater Good Science Merkezi’nde fakülte danışmanı olan Rodolfo Mendoza-Denton “ Köprü kurmak, bazen bu konu için çabalıyorum yazan beyaz bir bayrak taşımaktır” diyor. Bazen bu iş köprüler kurmak için kademeli ve küçük değişiklikler yapmaktır. 

Bu bağlamda, Powell “kısa ve uzun” köprülerden bahseder. Bu durum kuracağımız köprülerin mesafesini etkileyecek psikolojik ve duygusal mesafeye işaret eder.

Ayrıca iki kişi arasındaki mesafenin daha büyük ve üstesinden gelmenin daha zor olduğu durumlar vardır. Bir kişi iklim değişikliği konusunda aktif rol alırken diğeri iklim değişikliği konusunu tamamen reddedebilir. Bu tür uzun köprüleri kurmak daha fazla zaman ve yatırım gerektirir. Hatta daha fazlası da gerekebilir. 

Uzun bir köprü kurmak tutkulu ve değerli bir hedef olsa da kısa köprüler kurmanın önemini ve zorluklarını da küçümsememeliyiz. Aslında bu kısa mesafeli köprüleri kurmak, uzun olanları kurmak için iyi bir tecrübe olabilir. 

 

7. Köprü kurmak risk taşır. 

Köprü kurmak sık sık risk almayı ve kendini incinebilir olmaya açmayı da içerir. Teklifinizin reddedilmesi riskini ve bunun neticesinde incinme, hayal kırıklığı ya da öfke duygularını ifade etmeniz gerekebilir. 

Powell “En büyük riski ilk adımı atan kişi alır, ancak bunu yaptığında başkalarının da aynı şeyi yapması muhtemeldir” diyerek bu duruma işaret eder. 

Belki de en önemlisi, bir başkasının görüşlerini gerçekten duymaya hazır olduğunuzda duyduklarınızdan etkilenme riskidir. 

Bailey “Dönüşüme istekli olmak sahici bir köprü kurmanın gerekli bir parçasıdır. Farklılıklar arasında köprü kurarken bu deneyimden aynı kişi olarak çıkabileceğinizi sanmıyorum” diyor.

https://kemalsayar.com/website/assets/images/my1/images/5f5524819d6ca__2.jpg

8. Herkes köprü kurmamalı. 

Kısmen bahsi geçen riskler nedeniyle herkesin farklılıklar arasında köprü inşa edemeyebileceği ya da etmemesi gerektiğini kabul etmek önemlidir. Bu emek zorlayarak yaptırılamaz. 

Araştırmalar gösteriyor ki, zorlama ve ayrımcılığa maruz kalan kişilerden farklılıklar arasında köprü inşa etmesini beklemek hem etik olmaz hem de ters etki yaratır. Bir kişinin köprü kurabilmesi için önce yaşadığı travmanın iyileşmiş olması gerekir. Ayrıca var olma hakkınızı tanımayan veya sizi şiddetle tehdit eden biriyle bağlantı kurmak psikolojik olarak yaralayıcı olabilir ve bu durumun fiziksel olarak taşıdığı risk ise çok aşikardır. 

Daha önce de bahsedildiği üzere köprü kurmak bir ikna ya da zorlama aracı değildir, özellikle başkalarına saldırmak ya da daha çok baskı yapabilmek için kullanılabilecek bir araç olmamalıdır. Köprüler kurmak başkalarıyla ortak olma duygusunu geliştirmek ile ilgilidir, kendi doğrularınızı başkalarına zorla benimsetmekle alakalı değildir. 

Köprü kurmak konusunda vurgulanması gereken son bir nokta daha var. Ne kadar iyi niyetli olursak olalım, farklılıklar arasında köprü kurma çabasından ilk başta beklediğimiz sonuçları alamayabiliriz. Bu derinden gerçekleşen bir insani süreç eşliğinde mümkün olabilir. Dolayısıyla bu süreçte sık sık hatalar yapacağız. Sorunlarla karşılaştığımızda kendimize ve başkalarına karşı şefkatli olmamız önemlidir. 

Mendoza-Denton,  bu noktada “her çatışmayı çözmek ya da her cevaba sahip olmak zorunda olmadığımızı” hatırlatıyor bize. 

Çeviren: Rabia Yavuz

Kaynak : Greater Good

Facebook
Facebookta Paylaş
Twitter
Twitterda Paylaş
Twitter
E-Posta ile Paylaş
Whatsapp
Whatsappta Paylaş

ÖNCEKİ HAFTALAR